Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi
(ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
tarafından açıklanan Kasım ayı Tarım Girdi Fiyat Endeksi'ni (Tarım-GFE)
değerlendiren bir açıklama yaptı.
Tarım-GFE'nin aylık yüzde 1,44 ilan edildiğini belirten
Çandır, “Bu rakam, endeksin ölçülmeye başladığı 2015 yılından itibaren kasım
ayları ortalamasının 1,07 katı oldu" dedi. Tarım-GFE'nin Kasım ayında
yıllık yüzde 38,82 ilan edildiğini kaydeden Çandır, “Bu yıllık rakam, geçen
yılki yüzde 121,49 düzeyinin üçte biri civarındadır. İlan edilen yıllık rakamın
yüzde 31,96 olan ortalamadan bir miktar yüksek olması, gelecekteki düşüş
beklentilerini artırmaktadır. Kasım ayı için açıklanan tarımsal girdi maliyetleri
enflasyonu aylıkta ortalamalarda seyrederken, yıllıkta 2022 yılından sonraki en
yüksek düzeyde gerçekleşti’’ şeklinde değerlendirmede bulundu.
HAYVAN YETİŞTİRMEK PAHALANIYOR
Çandır, Kasım ayı Tarım-GFE'nin alt kalemlerine bakıldığında
tohumda aylık yüzde 1,87, enerjide yüzde -1,80, gübrede yüzde -2,15, ilaçta
yüzde 1,46, veteriner harcamalarında yüzde 10,84, yemde yüzde 3,01 ve diğer
kalemlerde ise yüzde 2,12 değişimler ilan edildiğini belirtti. Başkan Çandır,
yıllıkta tohumda yüzde 44,12, enerjide yüzde 38,51, gübrede yüzde 8,44, ilaçta
yüzde 25,06, veteriner harcamalarında yüzde 144,54, yemde yüzde 25,03 ve diğer
kalemlerde ise yüzde 83,90 artış ilan edildiğine dikkat çekti. Çandır, tarımsal
yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 1,70,
yıllıkta72,48'lik artış olduğunu belirtti.
Kasım ayında Tarım-GFE alt kalemlerinde aylıkta sıra dışı
rakamlar gözlendiğini, en dikkat çekici kalemlerin veteriner harcamaları ve
hayvan yemindeki artışlar olduğunu belirten Çandır, "Veteriner
harcamalarında 2023 yılı boyunca ciddi bir artış gözlemlenmektedir. Bu artış
eğilimi Kasım ayında da devam etmiştir. Öyle ki yüzde 10,84'lük aylık artış, Ocak
ve Temmuz 2023 tarihlerindeki rekor artışların ardından üçüncü, tüm zamanların
ise dördüncü en yüksek artışı olmuştur. Hayvan yeminde ise yüzde 3,01'lik aylık
artış, ocak ayından sonra en yüksek artış olmuştur. Veteriner harcamalarındaki
yıllık yüzde 144,54'lük artış tüm zamanların rekoru düzeyinde olmuştur. Diğer
bir dikkat çekici kalem olan diğer mal ve hizmetler kalemindeki aylık yüzde
2,12'lik artışa karşılık yıllık yüzde 83,90'lık artış görülmüştür."
TÜİK'in Kasım ayı tarımsal üretici fiyat endeksi
Tarım-ÜFE'yi aylık yüzde -0,95 ve yıllık ise yüzde 50,47 ilan ettiğini
anımsatan Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık
eğilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmişken mayıs ve haziran aylarında
aylık ve yıllık düzeyde Tarım-GFE, Tarım-ÜFE'nin altında kalarak üretici lehine
dönmüştü. Kasım ayında bu durum aylıkta üretici aleyhine yıllıkta ise üretici
lehine döndü. Önümüzdeki aylarda yıllık eğilimin devam etmesi, üretici kesimin
birikmiş zararlarının azalmasına katkı sağlayacaktır" dedi.
Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarım
sektörünü dolaylı etkilediğini söyleyen Çandır, “YD-ÜFE, kasımda aylık yüzde
3,51 ve yıllıkta yüzde 59,15 artmıştı. Yİ-ÜFE, aylıkta yüzde 2,81 ve yıllıkta
yüzde 42,25 artmıştı. Üretici düzeyindeki gıda kalemi ise aylıkta yüzde 3,00 ve
yıllıkta ise yüzde 64,95 artmıştı. Bu durum kasım ayında da tarıma dayalı
imalat sanayiindeki enflasyonun tarımdan daha yüksek seyrettiğini
göstermektedir" dedi.
Kasım ayında tüketici enflasyonu TÜFE'nin aylık yüzde 3,28,
yıllık yüzde 61,98 ilan edildiğini belirten Çandır, “Gıda enflasyonu, kasım
ayında aylık yüzde 2,78 ve yıllık yüzde 67,16 artmıştı. İşlenmemiş gıda
enflasyonu ise kasımda aylık yüzde 0,31 ve yıllık yüzde 80,85 ilan edilmişti.
Yaş meyve sebze enflasyonu aylık yüzde -2,66 ve yıllık 57,37 ilan edilmişti.
Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı enflasyonun üzerinde
bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermektedir" diye konuştu.
إرسال تعليق